Leve de vesting Brielle
≡Gevelsteen ‘De Samaritaan’
Voorstraat 126: “De Samaritaan” 1845
Deze Bijbelse figuur staat van oudsher symbool voor barmhartigheid en ontferming.
Op herbergen maar ook bij chirurgijns kwam de Barmhartige Samaritaan voor.
Vaak werd de Samaritaan afgebeeld in combinatie met olie en wijn: deze werden zoals men kan bedenken in de herberg gebruikt, maar ook door de chirurgijn als geneesmiddel aangewend.
Op een apart steentje staat het onderschrift “De Samaritaan 1845” maar de steen is ongetwijfeld ouder.
Bron: VVV Voorne Putten Promotie 2001
Update 2024
Gevelsteen ‘De Samaritaan’
Al jaren wordt het pand op nummer 126 van de Voorstraat, bij velen bekend als Grieks restaurant ´Petros´, gesierd met een gevelsteen. Helaas verslechterde de steen zienderogen. Gelukkig besloot Petros Kamtsis, de eigenaar van het betreffende pand, de gevelsteen te laten restaureren. Hiervoor werden de Kunstwacht, onze plaatselijke aannemer/ restaurateur Carola van Dijk en de Brielse werkgroep Gevelstenen ingeschakeld voor advies. Bovendien verleende de gemeente Voorne aan Zee een bedrag toe uit het Gevelstenen Restauratiefonds. Onder de gevelsteen is een grijze balk aangebracht met de tekst ‘De Samaritaan 1845’. Waarschijnlijk is deze tekst in 1845 toegevoegd bij het vernieuwen van de gevel. Nu, na vakkundige restauratie door de Kunstwacht is ‘De Samaritaan’ zoals oorspronkelijk bedoeld, een aanwinst voor onze stad!
Betekenis van Samaritaan
De gevelsteen stelt de barmhartige Samaritaan voor. Dit verhaal is afkomstig uit de Bijbel. Een man wordt overvallen, beroofd en voor dood achtergelaten. Een priester ziet hem liggen en loopt met een grote boog om hem heen. Een wetgeleerde doet dit even later ook. Uiteindelijk helpt een Samaritaan de gewonde man.
We weten niet hoe oud de gevelsteen is. Volgens het streekarchief blijkt dat er in het verleden al sprake was van de Samaritaan, want in 1666 krijgt de voogd over de kinderen van Vynck toestemming om huisraad e.d. van Jan Penning in diens huis ‘De Samariteijn’ te verkopen vanwege achterstallige huishuur. Vanouds is De Samaritaan bij een huis de aanduiding voor een chirurgijn of een herberg. Vaak in combinatie met olie of wijn, deze werden in de herberg gebruikt maar ook door een chirurgijn als geneesmiddel.
Voorstraat 126
Het huis ligt aan een bebouwde dijk (Voorstraat, Nobelstraat), dit is nog steeds terug te vinden in het pand. Want je als je het pand inloopt kom je halverwege via een trapje naar het benedengedeelte van het huis. Het huis dateert uit omstreeks 1600 gezien de sleutelstukken. Dit zijn ondersteuningsconstructies van hout voor de plafondbalken. In 1845 heeft het huis een nieuwe voorgevel gekregen. Deze lijstgevel met ramen geeft het pand een monumentalere uitvoering. De nieuwe voorgevel onttrekt het erachter liggende oudere en lagere huis geheel aan het zicht Hierdoor wordt een tweede verdieping gesuggereerd die er in feite niet is. Er is alleen een zolder aanwezig.
De bewoners
Wat we terug hebben kunnen vinden is dat het pand gebruikt werd voor ambachten. De eerste gevonden melding is van 1727 van Dirk Vermeer met als beroep broodbakker en dit loopt een lange tijd door tot 1859. Dan verkoopt Pieter van Beek (broodbakker) het pand aan Jonas Hijmans, een vleeshouwer. Deze verkoopt het pand weer in 1860 aan Hendrik Kruijmel, melkboer. Daarna volgen een aantal slagers. In 1965 vindt er een overdracht plaats van de slagerij A. Bruijne aan dhr. van de Stelt. In 1993 wordt in het historische pand het Griekse restaurant ‘Rhodos’ gevestigd, waarna in 1995 Petros het restaurant overneemt.
Aanwinst voor onze stad!
De Brielse werkgroep Gevelstenen is blij dat mede door het restauratiefonds deze steen weer is opgeknapt. Dit restauratiefonds is samen met de voormalige gemeente Brielle en het Erfgoedgilde Den Briel in het leven geroepen om het aantrekkelijk te maken om bestaande en nieuwe gevelstenen door middel van een subsidie te laten restaureren of te plaatsen. Een deel van de restauratie kan hiermee vergoed worden mits de gevelsteen na toewijzing binnen een jaar gerestaureerd is.
Inlichtingen hierover kunt u vinden op de website: https://www.levedevestingbrielle.nl/gevelstenen/restauratiefonds
U kunt ook contact opnemen met Hans van Rutten via hans.vanrutten@upcmail.nl
Veel gegevens zijn ontleend uit de archieven van het Streekarchief Voorne Putten en het raadplegen van het boek “Voorne Putten” door Peter Don.
Foto van voor en na restauratie:
Situatie 1915:
Situatie voor restauratie:
Geef een antwoord